Пра чамаданы і абставіны

«Вазьміце чатыры аркушы паперы. Невялікія. Уявіце, што вы адпраўляецеся ў падарожжа. Вам трэба скласці рэчы, чатыры чамаданы. Напішыце на гэтых аркушах чатыры важныя рэчы, не абавязкова фізічныя, якія вы хочаце пакласці ў валізкі і пранесці праз усё сваё жыццё».

Здаецца, кожны з нас у 2020 годзе прайшоў такі псіхалагічны тэст і напісаў свой спіс. А цяпер мы па чарзе падыходзім да памежных пераходаў і здаем свой багаж, аддаем валізку за валізкай. Развітваемся з роднымі, з краінай, са свабодай, губляем здароўе, сяброў, звыклы лад жыцця.

За два гады гэтага падарожжа мы ператварыліся ў нацыю скрыўленых пачуццяў. Працяглы страх і горыч асушаюць эмоцыі, прытупляюць іх, як важкі камень, што забірае жыццё ў сакавітай травы. Але ёсць падзеі незвычайныя, якія зноў і зноў вяртаюць нам абвостраныя перажыванні. Такая гісторыя суду над сям’ёй Дашкевічаў. Сярод розных каментароў па гэтай справе даволі часта я сустракаю пытанне: «Чаму яны не зʼехалі?» Пра гэта запытваюць людзі як з Беларусі, так і тыя, хто ўжо за мяжой.

Я думаю, справа ў гэтых чамаданах.

Тут трэба разумець асобы Змітра і Насты і тыя асновы, на якіх яны будуюць жыццё, прымераць іх заплечнікі на свае плечы.

У 2014 годзе я часта сніла, што пачалася вайна, я нібыта хаджу па доме і выбіраю, што ўзяць з сабой. Памятаю, як узяла Біблію з паліцы, кідала нейкую вопратку, даставала ежу, што доўга захоўваецца. 24 лютага 2022 года я ўспомніла той сон і ўжо на яве збірала ў свае чамаданы, дакладней заплечнікі, тое, што можна несці і не згубіць па дарозе. На той момант я ўжо перажыла расстанне з мужам, развітанне з блізкімі, з краінай, досвед адаптацыі ў новай краіне, уз’яднанне сям’і. Кожны раз, выбіраючы, які аркуш аддаць, узважвала каштоўнасці і абставіны.

Зміцер і Наста — шчырыя вернікі. Хрысціянства — гэта не проста звод правілаў, а поўнасцю зменены лад думак і жыцця. Калі ты ўсвядоміў сваю грахоўнасць, пакуты Хрыста, якія Ён панёс за цябе, то працяг твайго існавання — гэта ўдзячнасць. Сэнсам жыцця становіцца праслаўленне Бога. Дзеля ўдзячнасці і любові хрысціянін імкнецца знайсці сваё прызначэнне і выканаць пакліканне, і ў гэтым бачыць найвялікшае шчасце. Таму вернік напіша на адным са сваіх аркушаў «Ісус».

Зміцер бачыць сябе як служыцеля Божага, які нясе народу словы пра пакаянне ў грахах камунізму. Ён заклікае да навяртання да розуму, да вызвалення Беларусі з палону камуністычнага мінулага, да аднаўлення сэрцаў беларусаў, да рэфармацыі свядомасці грамадства. Галоўная тэза яго прамоваў палягае ў тым, што Акрэсціна — гэта вынік і лагічны працяг непакаяння за Курапаты. На другім яго аркушы дакладна будзе напісана «Евангельская Беларусь».

Наста — жонка Змітра, чалавек, адпаведны яму ва ўсіх якасцях. Моцная, любячая, энергічная і прыцягальная. Яна ва ўсім ідзе побач з ім, а часам і замяняе яго. Яны многа мелі разам, і шчасця не менш за пакутаў. Яны выхоўваюць дзяцей, якія кожны вечар моляцца за вызваленне палітвязняў і сканчэнне вайны, якія размаўляюць выключна па-беларуску і разважаюць, як сталыя асобы. Аркуш «Сям’я» для Змітра вельмі важны. І яго апошняе слова на судзе яскрава пра гэта сведчыць.

Пытанне выезду зʼяўляецца пытаннем каштоўнасцяў, пошуку свайго месца ў жыцці, а таксама гэта рэакцыя на сутыкненне з навакольнымі абставінамі. Заўжды неймаверна складана выбіраць, з якой валізкай застацца, а з якой развітацца.

За паўгода да майго ад’езду з Беларусі Зміцер паставіў мне новую кухню. Пра сваю працу ён кажа словамі з Бібліі: «Усё рабі, як для Госпада». Ён бярэцца за сацыяльныя праекты, якасна выконвае замовы, служыць бліжнім добрым словам і ўважлівым падыходам да кожнага. Напэўна, будзе і аркуш, які мы ўмоўна назавем «Праца».

Цяпер той кухняй карыстаюцца чужыя людзі. Бо акрамя асабістага выбару, ёсць абставіны. Бываюць сітуацыі, калі шлях вызначаны, тады любыя абставіны толькі дадаюць сілаў і імпэту рухацца наперад. Калі ж рашэння няма, абставіны дапамагаюць яго прыняць.

І вось суд, тры дні да выраку. Немаўля на руках. Трое старэйшых дзетак, якія плачуць. Тата ў турме.

Абрагам, бацька габрэйскага народа, нарадзіў абяцанага сына, калі меў ужо сто гадоў. Праз нейкі час Госпад прыйшоў да яго са словамі, якія былі невыносна цяжкімі: «Вазьмі сына твайго, адзінага твайго, якога ты любіш, Ісака; і ідзі ў зямлю Морыя і там прынясі яго на цэласпаленне на адной з гор, пра якую Я скажу табе». Гэта было выпрабаванне, якое пасля стане падмуркам веры для многіх, вобразам ахвяры Ісуса Хрыста. Але Абрагам не ведаў пра гэта, ён ведаў толькі тое, што Госпад можа і з мёртвых узняць яго сына. У момант, калі ўжо нож быў занесены, анёл спыніў Абрагама і паказаў на ягнятка, якое заблыталася ў кустах. Ісак быў вызвалены ад смерці.

Тры гады хатняй хіміі — гэта не свабода, але мы мусім радавацца. За дзетак, якія застануцца з маці. Ганарыцца Змітром і Настай, якія паказалі нам непад’ёмна важкі прыклад кахання, веры і надзеі. Славіць Бога, які дакладна ведае, што далей. І дбайна працаваць, служыць, любіць і маліцца. Бо ўсё, што мы аддаем у шчырасці сэрца, нам вернецца шматкроць.